Gedwongen prostitutie | digitale opsporing mensenhandelaar

Onderzoeksopdracht: Opsporen van mensenhandelaar

Maria, geboren in Nigeria. Om te ontsnappen aan de armoede en levensomstandigheden aldaar vertrekt ze illegaal naar Europa. Maria komt aan in Italie, belandt in de straatprostitutie en wordt opgemerkt door een Nederlandse 'toerist'. Hij uit zijn medelijden en verteld haar dat hij haar graag meeneemt naar Nederland waar ze in een hotel kan werken als schoonmaakster. Hij regelt huisvesting, de reis en een vals paspoort. Eenmaal aangekomen in Nederland heeft Maria een flinke schuld: reis, huisvesting, vals paspoort kosten gezamelijk 30 duizend Euro, wordt haar gezegd, en dat moet snel terug betaald worden. Uiteraard heeft Maria dat geld niet en haar eerste avond in Nederland moet ze aan het werk.

In dezelfde slaapkamer waar ze ook s'nachts moet doorbrengen. Of eigenlijk: de hele dag. Zelfs voor toiletbezoek moet ze eerst toestemming vragen. De voordeur is op slot en ze krijgt geen sleutel. Ze mag niet naar buiten voordat de 'schuld' is terugbetaald. Als er niet genoeg klanten komen of als Maria tegenstribbeld krijgt ze een pak slaag. Of erger.

Na ruim 5 jaren weet Maria te ontsnappen en reist met de trein naar een andere stad. Ze wil maar een ding: zo ver mogelijk weg van haar pooier. Maria durft niet naar de politie want haar is al dikwijls wijsgemaakt: "Als je naar de politie gaat wordt je het land uitgezet". Maria belandt op straat, slaapt op bankjes in een park, leidt een zwerversbestaan. Uiteindelijk wordt ze opgemerkt door een welzijnsorganisatie die haar onderdak en sociale/medische zorg biedt en haar terzijde staat bij de aangifte bij de politie.

Het was deze hulporganisatie die contact met ons opnam. Onderzoeksvraag: Wie is deze mensenhandelaar? En waar is hij?

Voor deze casus werd een team samengesteld: OSINT-specialisten die zoeken in open bronnen, locatie-onderzoekers die proberen een locatie te vinden op basis van (minimale) aanwijzingen, ook particulier rechercheurs en zelfs een forensisch psycholoog maakten deel uit van ons team onderzoekers.  

Een flinke uitdaging was het vinden van de locatie waar Maria jarenlang gevangen gehouden werd. Ze kwam immers nooit buiten, ze kon niet lezen of schrijven, en wist echt niet in welke Nederlandse stad ze jarenlang vastgehouden is. Maar met een vrij gedetailleerde omschrijving van wat ze door de ramen buiten kon zien konden de locatie-onderzoekers een stuk verder.

De taak voor de forensisch digitaal onderzoeker in dit onderzoek was het identificeren van de mensenhandelaar aan de hand van Maria's omschrijving. En die was gedetailleerd! Alle uiterlijke kenmerken, hoe klein ook, kon ze zeer goed omschrijven. Het was een opvallende verschijning met zichtbare grote tatoeages, een uitgesproken kapsel, opvallende sieraden en andere opvallende uiterlijke kenmerken. Ook kregen we een naam: Marcusso. Al wist ze niet of dat zijn echte naam was. Veel aanknopingspunten. Dat was 'een stukje koek'. Of 'a piece of cake' zoals de Engelsen dat zeggen.

Na weken, misschien wel twee maanden onderzoek waren we niets opgeschoten. De OSINT-ers en locatie-onderzoekers kwamen geen steek verder. De particulier rechercheurs, digitaal onderzoeker, en forensisch psycholoog net zo min. Het onderzoek zat muurvast.

Een team specialisten dat na weken onderzoek geen steek verder is....  Ondanks de vele beschikbare informatie. Dat kan toch niet waar zijn?

De digitaal rechercheur ging weer terug naar de basis, de eenvoudigste onderzoeksmethode: even 'googlen'. Wie is Maria? Wie is ons slachtoffer?

Het hele onderzoek richtte zich dusver op het vinden van een dader. Met de aanwijzingen die het slachtoffer ons gaf. Maar een korte zoektocht - niet gericht op het vinden van de dader maar op de achtergrond van het slachtoffer - bracht wel een heel bijzondere wending:

Maria bleek eens gearresteerd te zijn in Italie. In dezelfde periode waar zij naar eigen zeggen in Nederland vastgehouden werd. Haar verhaal kon dus niet de waarheid zijn. De aanklacht: mensenhandel en gedwongen prostitutie.

Ons 'slachtoffer' Maria was zelf eens de 'madame' en had meerdere (ook Nigeriaanse) dames die voor haar werkten in de prostitutie. Zij was de 'madame', de pooier. De Italiaanse autoriteiten gaven haar een relatief milde straf: ze hoefde niet de gevangenis in maar moest het land verlaten. Maria wilde vervolgens in Nederland asiel aanvragen maar kon geen beroep doen op het 'Dublin-akkoord'. Nigeria wordt immers officieel gezien als veilig land. Dus wilde Maria asiel aanvragen op humanitaire gronden. Met een verzonnen verhaal.

Ons 'slachtoffer' bleek uiteindelijk een 'dader'.

Een wijze les: Voorkom tunnelvisie in zaken.

(Om privacy redenen zijn in bovenstaand verhaal de namen en locaties iets aangepast.)